ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ ΜΗΝΗΜΑΕΛΠΙΔΑΣ ΚΑΙ ΖΩΗΣ
ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
ΓΙΑΤΙ ΕΝΑΣ ΚΑΛΟΣ ΘΕΟΣ ΕΠΙΤΡΕΠΕΙ ΝΑ ΥΠΟΦΕΡΟΥΜΕ;
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΝΙΚΗΤΩΝ
Είναι ερώτηµα πολύ παλιό. Πριν από τέσσερις χιλιάδες χρόνια, κάποιος που υπήρξε θύµα προσωπικής, οικογενειακής και οικονομικής δυσπραγίας, ύψωσε τη φωνή του προς το σιωπηλό ουρανό και ρώτησε: «... Δείξε µου γιατί µε δικάζεις. είvαι καλό σε Σέvα να καταθλίβεις, να καταφροvείς το έργο τωv χεριώv Σου και να ευοδώvεις τη βουλή τωv ασεβώv;». (Ιώβ 10:2,3). Τέτοιες ερωτήσεις εξακολουθούν ακόµα να υποβάλλονται: "Μήπως ο Θεός µε µισεί και γι' αυτό επιτρέπει να υποφέρω έτσι,' Γιατί εγώ κι όχι κάποιος άλλος;''.
Παρόλα αυτά, υπάρχουν απαντήσεις. Όχι, βέβαια, ολοκληρωμένες, αλλά ικανοποιητικές, ώστε να κάνουν τον πόνο να εργάζεται υπέρ µας. Στις σελίδες που ακολουθούν, ο Kurt de Haan µάς δείχνει ότι, ενώ ο Θεός µπορεί να µην απαντά σε όλα µας τα ερωτήµατα, µας δίνει όµως όλες εκείνες τις απαντήσεις που χρειάζονται, για να εµπιστευτούµε και να αγαπήσουµε Εκείνον, που µέσα στον πόνο µάς καλεί προς τον Εαυτό Του.
Martin de Haan
Ασύλληπτες απαντήσεις
Είναι δύσκολο να κατανοήσουµε τη ζωή. Στην προσπάθειά µας να καταλάβουµε πλήρως τις ωµές πραγματικότητές της, δεν αποκλείεται να απογοητευτούµε. Αναζητούµε απαντήσεις στο δύσκολο ερώτημα του πόνου, χωρίς να είμαστε βέβαιοι αν θα µπορέσουµε ποτέ να εξηγήσουµε πλήρως, γιατί να συµβαίνουν κακά πράγµατα σε καλούς ανθρώπους και καλά πράγµατα σε κακούς. Οι απαντήσεις συχνά φαίνονται να είναι ακαθόριστες, κρυµµένες κι απροσπέλαστες.
Θα είχε νόηµα για µας, αν ο τροµοκράτης σκοτωνόταν από τη βόµβα που ο ίδιος έβαλε. Θα είχε νόηµα, αν ο απρόσεκτος οδηγός πάθαινε ένα σοβαρό ατύχηµα. Θα είχε νόηµα, αν καιγόταν εκείνος που έπαιζε µε τη φωτιά. Ναι, θα είχε νόηµα, αν αρρώσταινε µε καρκίνο των πνευµόνων ο µανιώδης καπνιστής.
Τι γίνεται όµως µε τους αθώους ανθρώπους, άντρες, γυναίκες, παιδιά, που σκοτώνονται ύστερα από µια βοµβιστική επίθεση; 'Η τι φταίει ο νεαρός οδηγός που είναι σε κώµα, αν κάποιος ασυνείδητος, µεθυσµένος οδηγός, προσπέρασε επικίνδυνα; Τι να πούµε για κείνον που κάηκε το σπίτι του, από την απροσεξία του γείτονα ή για το δίχρονο παιδάκι, που υποφέρει από λευχαιµία;
Είναι επικίνδυνο, ακόµη και ανόητο, να προσποιηθούµε ότι έχουµε µια ολοκληρωµένη απάντηση στο γιατί να επιτρέπει ο Θεός τα δεινοπαθήµατα. Οι λόγοι είναι πολλοί και πολύπλοκοι. Πάντως είναι λάθος να απαιτούµε οπωσδήποτε µια απάντηση. 'Οταν ο Ιώβ κατάλαβε πως δεν είχε δικαίωµα να απαιτεί από τον Θεό µια απάντηση, είπε: « ... εγώ, λοιπόv, πρόφερα εκείvο που δεv καταλάβαινα πράγµατα υπερθαύµαστα για µένα, που δεv τα γvώριζα» (42:3).
Ο Θεός, ωστόσο, µάς έδωσε κάποιες απαντήσεις. Παρά το γεγονός ότι µπορεί να µη γνωρίζουµε γιατί δεν θεραπεύεται κάποιος από µια ασθένεια, εντούτοις, µπορούµε, εν µέρει, να γνωρίζουµε γιατί η ασθένεια υπάρχει. Μπορεί ακόµη να µην καταλαβαίνουµε γιατί αντιµετωπίζουµε ένα ορισµένο πρόβληµα, µπορούµε όµως να ξέρουµε πώς ν' ασχοληθούµε µε την περίπτωση και ν' ανταποκριθούµε µ' έναν τρόπο που να ευαρεστεί τον Θεό.
«Tο πρόβληµα του πόνου αποτελεί, αναμφίβολα, τη µεγαλύτερη πρόκληση στη χριστιανική πίστη»
John Stott
Δεν θα προσποιηθώ, λοιπόν, ότι µπορώ να εξηγήσω πλήρως τον πόνο που ίσως τώρα εσύ να υποφέρεις. Αν και ορισµένες πτυχές του ανθρώπινου πόνου είναι κοινές, υπάρχουν άλλες ατοµικές, που είναι διαφορετικές. Και κείνο που ίσως να χρειάζεσαι εσύ αυτή τη στιγµή, δεν είναι µια θεωρητική µελέτη των λόγων που υποφέρεις και πώς πρέπει να αντιµετωπίσεις την κατάσταση, αλλά περισσότερο θα χρειαζόσουν ένα αγκάλιασµα ή κάποιον να του µιλήσεις ή απλώς να καθίσει δίπλα σου µέσα στη σιωπή. Όµως, κάποτε, θα θέλεις και θα χρειάζεσαι τις αλήθειες του Λόγου του Θεού, για να σε παρηγορήσουν και να σε βοηθήσουν να δεις την κατάστασή σου από την άποψη του Θεού.
Εσύ κι εγώ χρειαζόµαστε κάτι περισσότερο από θεωρίες που δεν έχουν δοκιµαστεί στην πράξη. Γι' αυτό και στις σελίδες που ακολουθούν, προσπάθησα να συµπεριλάβω και τις σκέψεις ανθρώπων, που υπέφεραν από ποικίλες σωµατικές και ψυχικές ταλαιπωρίες. Η προσευχή µου για σένα είναι να µείνει η πίστη σου στον Θεό ακλόνητη, ακόµα κι όταν ο κόσµος σου φαίνεται να καταρρέει.
Γιατί ένας καλός Θεός επιτρέπει να υποφέρουμε;
Μέσα σ' έναν κόσµο που τόσο υποφέρει, ΠΟΥ ΕΙΝΑΙ Ο ΘΕΟΣ; Αφού είναι καλός και συµπονετικός, γιατί η ζωή είναι συχνά τόσο τραγική; Μήπως έχει χάσει τον έλεγχο; Ή αν έχει τον έλεγχο, τι προσπαθεί να κάνει σε µένα ή στους άλλους;
Κάποιοι αποφάσισαν να αρνηθούν την ύπαρξη του Θεού, επειδή δεν µπορούν να φανταστούν έναν Θεό, που να επιτρέπει µια τέτοια δυστυχία. Κάποιοι άλλοι πιστεύουν ότι ο Θεός υπάρχει, αλλά δεν θέλουν να έχουν καµιά σχέση µαζί Του, επειδή, κατά τη γνώµη τους, δεν µπορεί να είναι καλός. Άλλοι πάλι έφτασαν να πιστεύουν ότι ο Θεός είναι καλός και µας αγαπά, αλλά έχασε τον έλεγχο του επαναστατηµένου πλανήτη µας. Τέλος, ορισµένοι άλλοι, παραµένουν αταλάντευτα πιστοί σ' έναν πάνσοφο, παντοδύναµο και στοργικό Θεό, που, κατά έναν ιδιαίτερο τρόπο, χρησιµοποιεί το κακό για το καλό µας.
Καθώς µελετούµε τη Γραφή, ανακαλύπτουµε ότι παρουσιάζει έναν Θεό, που µπορεί να κάνει οτιδήποτε εκλέξει ο Ίδιος να κάνει. Ορισµένες φορές έδειξε έλεος και έκανε θαύµατα για το λαό Του. Σε άλλες όµως περιπτώσεις, επέλεξε να µην κάνει τίποτε για να σταµατήσει µια τραγωδία. Υποτίθεται ότι είναι αναµιγµένος πολύ στενά µε τη ζωή µας κι όµως ορισµένες φορές, φαίνεται να κωφεύει στην κραυγή µας για βοήθεια. Στη Γραφή µάς διαβεβαιώνει ότι ελέγχει οτιδήποτε µας συµβαίνει κι όµως κάποτε µας αφήνει να είµαστε τα θύµατα πονηρών ανθρώπων, κακών γονιδίων, επικίνδυνων ιών και φοβερών φυσικών καταστροφών. Αν είσαι κι εσύ σαν εµένα, θα επιθυµείς, µε κάποιο τρόπο, να συναρµολογήσεις µιαν απάντηση σ' αυτό το περίπλοκο θέµα του πόνου. Πιστεύω ότι ο Θεός µάς έδωσε αρκετά κοµµάτια του παζλ, για να µας βοηθήσει ώστε να Τον εµπιστευόµαστε, ακόµα κι όταν δεν έχουµε όλες τις πληροφορίες που θα επιθυµούσαµε.
Σ' αυτή τη σύντοµη µελέτη, θα δούµε ότι οι βασικές απαντήσεις της Βίβλου είναι ότι ο καλός µας Θεός επιτρέπει τον πόνο και τα παθήµατα στον κόσµο µας, για να µας θέσει σε επιφυλακή ως προς το πρόβληµα της αµαρτίας, να µας κατευθύνει, ώστε να στραφούµε σ' Αυτόν µε πίστη και ελπίδα, να µας συµµορφώσει περισσότερο µε τον Χριστό και τέλος, για να µας ενώσει, έτσι ώστε να βοηθούµε ο ένας τον άλλο.
Γιατί να υπάρχει πόνος;
α) Για να µας θέσει σε επιφυλακή
Φανταστείτε έναν κόσµο χωρίς πόνο. Πώς θα έµοιαζε; Η ιδέα, κατ' αρχήν, µας φαίνεται ελκυστική. Όχι πια πονοκέφαλοι. Όχι πια πόνοι στην πλάτη. 'Οχι πια ανακατεµένα στοµάχια και πονόλαιµοι. Όχι πια µαυρισµένα νύχια, όταν το σφυρί χάνει το στόχο του και χτυπά στον αντίχειρα. Αυτό όµως θα σήµαινε επίσης πως δεν θα είχαµε το αίσθηµα του πόνου να µας προειδοποεί για ένα σπασµένο κόκαλο ή σύνδεσµο. Δεν θα είχαµε την προειδοποίηση ότι ένα έλκος απειλεί να τρυπήσει το στοµάχι µας ή ότι ένας κακοήθης όγκος συγκεντρώνει δυνάµεις, για να κυριαρχήσει στο σώµα µας. Κανένας πόνος στο στήθος δεν θα υπήρχε που να µας προειδοποιεί ότι τα αιµοφόρα αγγεία στην καρδιά µας φράσσονται. Κανένας πόνος που να µας δίνει το σήµα µιας ξαφνικής σκωληκοειδίτιδας.
Όσο κι αν απεχθανόµαστε τον πόνο, πρέπει να παραδεχτούµε ότι συχνά είναι για καλό σκοπό. Μας προειδοποιεί ότι κάτι δεν πάει καλά. Το πραγµατικό πρόβληµα έγκειται στην αιτία που προκαλεί τον πόνο κι όχι στον πόνο τον ίδιο. Αυτός είναι απλά ένα σύµπτωµα, ένα προειδοποιητικό σήµα ότι κάποιο µέρος του σώµατός µας κινδυνεύει ή υφίσταται κάποια επίθεση.
Σ' αυτό το µέρος της µελέτης µας θα εξετάσουµε µε ποιο τρόπο ο Θεός χρησιμοποιεί τον πόνο, ώστε να µας θέσει σε συναγερµό για το ότι:
1. Κάτι δεv πάει καλά µε τον κόσµο.
2. Κάτι δεv πάει καλά µε τα δημιουργήματα του Θεού.
3. Κάτι δεv πάει καλά µε µέvα.
Οποιοσδήποτε από τους πιο πάνω λόγους µπορεί να είναι η αιτία για τον πόνο που υποφέρουμε. Ας δούµε ξεχωριστά κάθε πιθανή διάγνωση:
1. Κάτι δεν πάει καλά µε τον κόσµο
Η θλιβερή εικόνα που παρουσιάζει ο κόσµος µας δείχνει ότι κάτι δεν πήγε καθόλου καλά. Ο πόνος που εµείς ζούµε και η θλίψη που βλέπουµε να ζούνε άλλοι δείχνουν ότι τα δεινοπαθήµατα δεν κάνουν διακρίσεις ούτε ως προς τη φυλή, ούτε ως προς τη κοινωνική τάξη ή τη θρησκεία, µα ούτε ακόµα και ως προς την ηθικότητα. Μπορεί να φαίνεται σκληρό, άσκοπο, αφύσικο και φοβερά εκτός ελέγχου, να συμβαίνουν πράγµατα κακά σε ανθρώπους που προσπαθούν να είναι καλοί και πράγµατα καλά σε ανθρώπους που τους αρέσει να είναι κακοί.
Η φαινοµενική αυτή αδικία έχει επηρεάσει, άµεσα ή έµµεσα, τον καθένα από µας. Θυµάµαι που έβλεπα τη γιαγιά µου να πεθαίνει από καρκίνο. Είχαν µετακοµίσει µε τον παππού κι έµεναν µαζί µας. Η µητέρα µου, που ήταν νοσοκόµα, ανέλαβε τη φροντίδα της τους τελευταίους µήνες. Ο παππούς απεγνωσµένα ζητούσε τη θεραπεία της. Τελικά η νεκροφόρα ήρθε µια µέρα και πήρε το ασθενικό, αδικοχαµένο κορµί της. Ήξερα ότι πήγε στον ουρανό, αλλά πονούσα. Μισούσα τον καρκίνο κι ακόµα τον µισώ.
Ενώ κάθοµαι και σκέφτοµαι όλο τον πόνο που ένιωσαν οι φίλοι, οι συνεργάτες, οι συγγενείς, οι γείτονες και οι αδελφοί µου, δεν µπορώ να πιστέψω πόσο µακρύς είναι ο κατάλογος. Τόσο συχνά αυτοί οι άνθρωποι έχουν υποφέρει, χωρίς προφανώς να φταίνε οι ίδιοι. Ένα δυστύχημα, ένας ανώµαλος τοκετός, µια γενετική ανωμαλία, µια αποβολή, ένας διεστραμμένος γονιός, ένα χρόνιο πρόβληµα, ένα επαναστατημένο παιδί, µια σοβαρή ασθένεια, µια σπάνια πάθηση, ένας θάνατος συζύγου ή παιδιού, µια διαλυμένη σχέση, µια φυσική καταστροφή. 'Ολα αυτά φαίνονται τόσο άδικα! Κάποτε µπαίνω στον πειρασµό να παραδοθώ στην απογοήτευση.
Πώς το αντιμετωπίζουμε αυτό; Πώς ζούµε µε τις ωµές πραγματικότητες της ζωής, χωρίς να κυριευτούμε από την απογοήτευση; Δεν μπορούσε ο Θεός να δημιουργήσει έναν κόσµο, στον οποίο τίποτε ποτέ να µην πάει λάθος; Δεν μπορούσε να κάνει έναν κόσµο, όπου οι άνθρωποι να µην έχουν τη δυνατότητα να κάνουν κακές επιλογές ή να βλάψουν κάποιο άλλο πρόσωπο; Δεν μπορούσε να πλάσει έναν κόσµο, χωρίς κουνούπια, ζιζάνια και αρρώστιες; Θα μπορούσε, αλλά δεν το έκανε.
Το µεγάλο δώρο της ελευθερίας που µας έδωσε, η δυνατότητα να επιλέγουµε, εμπεριέχει και τον κίνδυνο των κακών επιλογών.
«Η Βίβλος αποδίδει την εισδοχή του πόνου και του κακού στον κόσμο, σε έvα μεγάλο, μα φοβερό προvόμιο του ανθρώπου - τηv ελευθερία»
Philip Yancey
RBC Ministries) - Απόδοση στα Ελληνικά: Αντρέας Φούρναρης
---------(http://www.nikites.eu).
